Stilte zonder antwoord
Bij allerlei gelegenheden zeggen vrome Joden Kaddisj. Dat is het Aramese woord voor ‘heilig’. Het kaddisj-gebed wordt beantwoord met een oeroude lofprijzing: Geprezen zij de Naam van de Eeuwige, in eeuwigheid en alle eeuwen der eeuwen. Het is alsof men wil uitdrukken, dat – hoe onbegrijpelijk en zwaar het leven ook is – wat ons ook overkomt, wij de Eeuwige blijven prijzen.
In het Bijbelboek Job wordt van de ellende vertelt waar een mens te maken mee kan krijgen. De wereld van Job stort in. En het wordt alleen maar erger als zijn zogenaamde vrienden het zwijgen verreken en met vrome theorieën komen. Het probleem waar Job voor staat is geen theologisch probleem. Job vraagt: God, vriend van mij, waar ben je in mijn lijden? Waar ben je te vinden? Misschien is het antwoord wel het Goddelijk zwijgen. Job leert ons de moed bij ons zelf te blijven in een stilte zonder antwoord.
Aan het eind zal Job Kaddisj zeggen in eerbied en heiligheid. Hij is in het hele boek overeind blijven staan. Zó bewees hij de eerbied. Arjen Hiemstra